Badanie GBS w ciąży jest jednym z kluczowych testów, które wykonuje się w trzecim trymestrze, aby wykryć obecność paciorkowców grupy B. Te bakterie mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia noworodka, dlatego ważne jest, aby przyszłe matki były świadome, jak się do tego badania przygotować i jakie ma ono znaczenie.
Czym jest badanie GBS i dlaczego jest ważne?
Badanie GBS, czyli test na obecność paciorkowców grupy B (Streptococcus agalactiae), jest badaniem mikrobiologicznym mającym na celu wykrycie tych bakterii w drogach rodnych kobiety. Paciorkowce te mogą być przenoszone na noworodka podczas porodu, co może prowadzić do poważnych infekcji, takich jak zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz sepsa. Szacuje się, że nosicielstwo GBS dotyczy około 10-30% kobiet ciężarnych.
Ważne jest, aby każda kobieta w ciąży poddała się temu badaniu między 35. a 37. tygodniem ciąży. Wynik dodatni jest wskazaniem do wdrożenia profilaktyki antybiotykowej podczas porodu, co znacząco zmniejsza ryzyko przeniesienia bakterii na dziecko.
Jak przygotować się do badania GBS?
Przygotowanie do badania GBS nie wymaga specjalnych zabiegów, jednak kilka dni przed testem warto pamiętać o kilku zasadach. Przede wszystkim, co najmniej 3 dni przed pobraniem wymazu należy unikać współżycia seksualnego oraz stosowania środków dopochwowych, takich jak kremy, maści czy irygacje, ponieważ mogą one wpłynąć na wynik badania.
W dniu badania zaleca się umycie narządów rodnych ciepłą wodą, unikając mydeł i żeli intymnych, które mogą zaburzyć naturalną florę bakteryjną pochwy. Jeżeli pacjentka przyjmowała antybiotyki, powinna odczekać co najmniej 7 dni po zakończeniu terapii przed wykonaniem testu.
Przestrzeganie tych zasad pomoże w uzyskaniu miarodajnego wyniku badania i skutecznym zapobieganiu zakażeniom u noworodka.
Jak przebiega badanie GBS w ciąży?
Badanie GBS wykonywane jest zazwyczaj w gabinecie ginekologicznym. Kobieta leży na fotelu ginekologicznym, a personel medyczny za pomocą cienkiego patyczka zakończonego wacikiem pobiera wymaz z przedsionka pochwy i odbytnicy. Materiał jest następnie umieszczany w specjalnym podłożu transportowym i przesyłany do laboratorium.
Badanie jest bezbolesne i zwykle nie wymaga użycia wziernika, co czyni je mniej inwazyjnym. Wyniki badania są dostępne po kilku dniach, a pozytywny wynik wskazuje na konieczność podjęcia odpowiednich działań, aby chronić dziecko podczas porodu.
Co jeśli wynik jest pozytywny?
Jeśli wynik badania GBS okaże się pozytywny, lekarz zaleca profilaktykę antybiotykową podczas porodu. Najczęściej podawanym lekiem jest penicylina, która znacząco zmniejsza ryzyko zakażenia noworodka. W przypadku uczulenia na penicylinę stosuje się inne antybiotyki, takie jak erytromycyna czy klindamycyna.
Antybiotyki są podawane dożylnie około 4 godziny przed zakończeniem porodu, co pozwala na skuteczną ochronę dziecka przed transmisją paciorkowców.
Jakie są zagrożenia związane z GBS dla noworodka?
Zakażenie noworodka paciorkowcem GBS może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak zapalenie opon mózgowych, zapalenie płuc czy sepsa. Wczesne zakażenie występuje zazwyczaj w ciągu pierwszego tygodnia życia dziecka, a jego objawy mogą obejmować trudności z oddychaniem, gorączkę i osłabienie.
- Zapalenie opon mózgowych
- Zapalenie płuc
- Sepsa
- Zapalenie stawów
- Zapalenie tkanki łącznej
Późne zakażenie może wystąpić do 3 miesięcy po porodzie i często jest wynikiem kontaktu z zakażonym środowiskiem, np. w szpitalu. Dlatego kluczowe jest monitorowanie noworodków matek z dodatnim wynikiem GBS.
Dlaczego badanie GBS jest rutynowe w ciąży?
Badanie GBS jest rutynowym testem wykonywanym u ciężarnych, ponieważ pozwala na wczesne wykrycie nosicielstwa paciorkowców i wdrożenie odpowiednich środków zapobiegawczych. Dzięki temu znacznie zmniejsza się ryzyko poważnych zakażeń u noworodków, które mogą mieć długotrwałe skutki zdrowotne.
Regularne wykonywanie tego badania jest zalecane przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i stanowi ważny element opieki prenatalnej, mający na celu ochronę zdrowia matki i dziecka.
Co warto zapamietać?:
- Badanie GBS (paciorkowce grupy B) wykonuje się w 35-37 tygodniu ciąży, aby zminimalizować ryzyko zakażeń noworodka.
- Nosicielstwo GBS dotyczy 10-30% kobiet ciężarnych; pozytywny wynik wymaga profilaktyki antybiotykowej podczas porodu.
- Przygotowanie do badania: unikać współżycia i środków dopochwowych 3 dni przed testem, umyć narządy rodne ciepłą wodą w dniu badania.
- Badanie jest bezbolesne, polega na pobraniu wymazu z pochwy i odbytnicy; wyniki dostępne po kilku dniach.
- Pozytywny wynik wymaga podania antybiotyków (najczęściej penicyliny) dożylnie 4 godziny przed porodem, aby chronić noworodka przed zakażeniem.
